Fellsmörk - myndasíður

Síðla hausts í Fellsmörk

Flestir fara til Fellsmerkur yfir sumarmánuðina en óhætt er að segja að allar árstíðir hafi sinn sjarma og fátt slær út kyrrláta kvöldkyrrðina síðla hausts þegar náttúran er meira og minna frosin í rökkrinu. Myndirnar á þessari síðu voru teknar í nóvember og desember árið 2012.

Flest tré eru lauflaus en svo er eitt og eitt lauf eftir sem verður eins og frosin skreyting á tré hér og þar.

Það eru frosin ber á runna sem fuglarnir hafa skilið eftir. Skreytingar vetrarins láta ekki að sér hæða!
Önnur tré eru svo orðin algjörlega lauf laus og án nokkurra berja. Þau bíða vorsins eftir að laufgast á ný.

Grenitrén eru svo enn með sitt barr. Þó það sé bara nóvember þá minnir snjór á grenigreinum alltaf einhvern veginn á jólin - sem eru auðvitað skammt undan þegar það er komið fram í nóvember.

En hvönnin stendur trénuð á myndinni að ofan. Stöngullinn breytist í jarðveg en rótin er sprellifandi og kemur með nýka stikla næsta vor. En svo eins og hér til hliðar hefur eitthvað farið árstíðavilt og fariin að spretta græn blöð í desember.

Víða blasir við að lífsbarátta trjánna getur verið dálítið hörð. Hér er lítið grenitré sem er vaxið uppúr flöskunni sinni og þarf að takast á við veturinn án þess konar stuðnings. Fyrr eða síðar þarf hvert tré sem ætlar að vaxa upp að takast á við veturinn... sem getur verið óvæginn.

En svo gengur skógræktin á stundum bara ljómandi vel. Á haustin gefst tækifæri á að mæla vöxt síðastliðins sumar. Hér hefur ösp vaxið um einn metra sumarð á undan!

Klaki er í ám og lækjum og getur klaki á yfirborðinu tekið á sig ýmsar kynjamyndir. Eins og hér til hliðar þar sem rómverskur riddari hefur frosið fastur í klakann og á myndinni að ofan má vel sjá fyrir sér ísbjörn eða eitthvað annað dýr í klakanum.

Í gili inn af Hlíðarbraut eru svo í lækjum fagurlega löguð grýlukerti sem hanga niður eins og örlagaþræðir spunnir af örlaganornum Fellsmerkur.

Svo er einnig hægt að upplifa merkileg náttúrufyribæri. Á myndinni að ofan sem sýnir hluta af Hafursá þar sem Lambá rennur í hana hefur myndast grunnstingull. Það eru ljósu flykrurnar sem sjá má í ánni og er klakamyndun með botninum á henni. Á þessum tímapunkti var klakinn í raun ennþá krapi en ef kuldi helst þá getur klakinn vaxið frá botninum á ánni og orðið harðari. Það sem gerir þetta náttúrufyrirbæri merkilegt er annars vegar það að ís er léttari en vatn og því ætti klakinn að fljóta upp en ann er hins vegar fastur við botninn og nær ekki að losna. Hins vegar þá er það merkilegt að klakinn myndist við botninn því vatn er þyngst við 4°C hita og að vatn ætti að safnast við botninn á ánni og ekki geta frosið. Kaldasta vatnið ætti því að vera við yfirborðið enda frjósa ár og vötn yfirleitt ofan frá auk þess sem kuldinn er yfirleitt meiri í loftinu fyrir ofan vatnið en í botninum frá jörðinni. Ekki er farið út í að skýra hvernig þetta gerist hér en ætti að tengjast einhvers konar iðustraumum þar sem kalt vatn fer frá efri lögum og niður á botn og nær þá að frjósa þar.

Séð inn í Krók. Línur í landslagi verða oft áberandi mikið skarpari þegar snjóföl er yfir. Oft verður loftið líka mikið tærara þegar svalt er í lofti.

Á sumrin er hægt að fylgjast með fugla og pöddulífi. En á veturna er hægt að skoða alls konar ummerki eftir dýr Fellsmerkurinnar. Þarna höfðum við elt músaspor sem hurfu eins og jörðin hefði gleypt músina. það var dálítið hverju orði sannara því allt í einu komum við auga á holu í snjónum og þar undir var væntanlega músarhola og lítil skelfd mús dauðhrædd við tvífætlurnar var þar ofan í jörðinni.

______________________
Ljósm. Einar Ragnar Sigurðsson